Bu program, 12-36 aylık çocukların zengin öğrenme deneyimleriaracılığıyla sağlıklı
büyümelerini; motor, sosyal-duygusal, dil ve bilişselgelişim alanlarında gelişimlerinin en üst
düzeye ulaşmalarını, özbakım becerilerini kazanmalarınısağlamak amacı ile geliştirilmiştir.
Program, çocukların gelişimlerini desteklemesinin yanı sıratüm gelişim alanlarında
görülebilecek yetersizlikleri önlemeyi amaçladığındandestekleyici ve önleyici boyutları olan çok
yönlü bir program olma özelliği taşımaktadır.
Program, çocukların tüm gelişim alanlarının geliştirilmesiniesas alan “gelişimsel” bir
programdır. Program yaklaşımı olarak “sarmal” özellikgösteren bu program, model olarak
“eklektik”tir.
Temel Özellikler:
Gelişimseldir:
1-3 yaş çocuğunun ilgi ve temel gereksinimleri birbirindenfarklıdır. 1-3 yaş çocuklarına
yönelik gerçekleştirilen programda, kazanım ve göstergelerilk yıl için üçer aylık zaman dilimine,
bir-iki yaşlar arası altı aylık zaman dilimine, iki-üçyaşlar arası da bir yıllık zaman dilimine
bölünerek hazırlanmıştır. Hareket ve duyu eğitimi temelalınarak ; motor, sosyal-duygusal, dil ve
iletişim, bilişsel ve öz bakım becerilerinin geliştirilmesisağlanır.
Çocuk Merkezlidir:
Okul öncesi eğitimde öğrenmenin gerçekleşebilmesi veçocukların sağlıklı gelişimlerinin
desteklenebilmesi ancak kendilerini güvende hissetmeleri ilemümkün olur. Çocuklar
bulundukları ortamın bir parçası olmak, yeni şeyleröğrenmek, aktif olmak, etkinliklere katılmak,
düşüncelerini ve kararlarını korkmadan ifade etmek veseçimlerini özgürce yapmak isterler. Adile Teyze eğitim kurumları hem güvenlihem de gelişimsel açıdan uygun ve bireysel
farklılıkları dikkate alarak hazırlanmıştır. Çocuğunöğrenmesi, olumlu benlik
algısı geliştirmesi, okula, öğrenmeye ve araştırmaya dairolumlu tutumlara sahip olması için;
öğretmenin eğitim ortamlarında çocuğa yapacağı etkinliklerive oynayacağı materyalleri
seçmede özgürlük tanıması, çocuğu bulunduğu ortamın değer görenbir üyesi olarak
hissettirmesini sağlar.
Öğretmenlerin, öğrenme sürecinde çocukların bir şeyleriplanlamalarına, aktif
katılımlarına, düzenlemelerine, araştırmalarına,sorgulamalarına, tartışmalarına ve üretmelerine
mümkün olduğu kadar çok olanak tanırlar.
Esnektir ve Çevreselfaktörlere duyarlıdır:
Program; çocuğun, fiziksel çevrenin ve ailenin değişenözelliklerine göre düzenlenmeye
ve bireyselleştirilmeye uygundur. Şöyle ki, öğretmenin,ortaya çıkabilecek günlük ve anlık
değişimlere göre eğitim sürecinde gerekli düzenlemeleryapabilmesine fırsat vermektedir.
Bütüncüldür:
Program, konu ya da tema merkezli olmamakla birlikte eğitimplanlanırken çeşitli
konulardan yararlanılabilir. Aynı konular farklı göstergeleriçin farklı yönleriyle tekrar ele
alınabilir. Burada asıl amaç, ele alınan konunun öğretimideğil, o konu yardımı ile göstergelerin
ve süreçlerin gerçekleştirilmesidir. Dolayısıyla günlükyaşamda yer alan her şey konu olabilir.
Oyun Temellidir:
Çocuk oyun aracılığıyla öğrenir, kendini ve içinde yaşadığıdünyayı oyunla tanır ve
kendini en iyi oyun sırasında ifade eder, kritik düşünmebecerilerini oyun içinde kazanır. Diğer
bir deyişle oyun, çocuğun işidir. Bu gerçekten hareketle,programda göstergeler ele alınırken
oyunun bir yöntem ve/veya etkinlik olarak kullanılmasıözellikle önerilmektedir. Oyun aracılığıyla
öğrenmek bu programın ve okul öncesi eğitimin ayrılmazparçası olarak görülmektedir.
Keşfederek ÖğrenmeÖnceliklidir:
Program, çocuğun kendi öğrenmesini kendisinin oluşturmasınıdestekler. Çocuk bu
program aracılığıyla çevresinde olanları fark eder, merakettiği konulara ilişkin sorular sorar,
araştırma yapar ve keşfeder. Böylece bilgiyi kendisiyapılandırır. Bunun için ortam
keşfederek öğrenmeye yönelik düzenlenmiştir.
Öğrenme MerkezleriÖnemlidir:
Çocuk özgürce deneyimlerde bulunup rahatça hareketedebildiği ortamlarda daha iyi
gelişir, becerilerini daha güzel sergileyebilir. Bu nedenleprogramda öğretmenlerden eğitim
ortamlarını iç ve dış mekânlar olarak bir bütün halinde elealırlar. Sınıflarda çocukların güven duyup rahat hareket edebileceği, farklıetkinliklere olanak tanıyan, tehlikelerden uzak, onların gereksinimlerine uygunolanaklar sunan, estetik, hoş ve yararlı ortamlar sağlanmıştır. Öğrenme ortamıçocukların yaş, gelişim
özellikleri, ilgileri ve gereksinimleri dikkate alınarakdüzenlenerek, çocukların keşfetmesini, yeni
beceriler edinmesini ve öğrenmesini destekler.
Büyük Grup, KüçükGrup ve Bireysel Etkinliklere Dengeli Bir Biçimde Yer Verilir
· Büyük grup etkinliklerinin yapılabileceği,sınıftaki tüm çocukların bir arada çalışmasına fırsat verecek bir alan;
· Küçük grup etkinliklerinin yapılmasına fırsatverecek bir alan;
· Çocukların bireysel çalışmalarına fırsat verecekbir alan.
YaratıcılığınGeliştirilmesi Ön Plandadır
Öğretmenler, çocukların yaratıcılıklarının geliştirirler.Yaratıcılık, programın temel özelliği
olarak benimsenmiştir. Çünkü; yaratıcılık programın başarıyaulaşmasında kritik bir kavramdır.
Öğretmenler çocukların
yaratıcılıklarını geliştirmek için uygun yöntem ve tekniklerietkin olarak kullanırlar. Bu amaçla, programda estetik ve sanatsal ortam veetkinliklere yer verilir.
Günlük YaşamDeneyimlerinin ve Yakın Cevre Olanaklarının Eğitim Amaçlı Kullanılması
Teşvik Edilmektedir
Programda göstergeler ve süreçler oluşturulurken günlükyaşam deneyimlerinden
yararlanılması eğitim sürecini hem zenginleştirir hem dekolaylaştırır. Aynı şekilde yakın çevre
olanaklarının değerlendirilmesi, araç-gereç, materyallerinsağlanmasında hem çeşitlilik, hem de
ekonomik açıdan kolaylık sağlar. Programda hem yaşamdeneyimlerinin hem de yakın çevrenin
eğitim amaçlı olarak kullanılması önerilmektedir. Bu noktadaöğretmenler yakın çevreyi ve
çocuğun yaşam deneyimlerini iyi tanıyarak izlerler.
Evrensel ve ToplumsalDeğerlere Yer Verilmiştir
Program, çocukların düşüncelerini özgür bir şekilde ifadeetmelerini desteklemektedir.
Program bu yönüyle, sosyal iletişim kurallarına uyulmasını,farklılıklara saygı duyulmasını ve
bireylerle uyum içinde bir arada yaşamaya dair deneyimlerkazanılmasını teşvik etmektedir.
Çocukların yaşadıkları toplumun sosyal iletişim kalıplarınıkullanmaları, değerlerini tanımaları,
evrensel ve toplumsal değerleri benimsemeleri onlarınsorumluluk bilincine sahip bireyler olarak
yetişmeleri açısından önemlidir.
Öğretmene ÖzgürlükTanır
Bu programı kullanan öğretmenlerimiz eğitim planlarınıkendisi hazırlar, uygular ve
değerlendirir.
Öğretmenlerimiz, programda yer alan göstergeleri farklıbiçimlerde bir araya getirebilir.
Etkinliklerini bütünleştirilmiş veya ayrı ayrıhazırlayabilir, değişik konulardan, etkinlik, ortam ve
materyallerden yararlanarak öğrenme süreçlerinizenginleştirebilir.
Öğretmenlerimiz değişik etkinlikler geliştirerek etkinlikhavuzunu oluşturur ve bu etkinlikler içinden ilgili
ayın planına aldığı göstergeleri kullanarak hazırladığıetkinliklerden o gün için karar verdiklerini
çocuk merkezli olarak birlikte uygular.
Değerlendirme SüreciÇok Yönlüdür
Okul öncesi eğitimde sonuç değil, süreç önemli olduğundan,programda sürecin çok
yönlü olarak değerlendirilmesi yaklaşımı öne çıkmaktadır.
12-36 Aylık Çocuklarİçin Eğitim Programının değerlendirme süreci:
· Çocuğun gelişiminin değerlendirilmesi,
· Programın değerlendirilmesi,
· Öğretmenin kendini değerlendirmesi olarak üçfarklı boyutta ele alınmaktadır.
Çocuğun gelişiminin değerlendirilebilmesi için,öğretmenlerin çocukları sürekli
gözlemlemesi, günlük notlar tutması ve daha sonra bunlarıgelişim gözlem formuna kaydetmesi
gerekmektedir. Öğretmenlerimiz her çocuk için kaydettiğigözlemleri dikkate alarak belirli dönemlerde
gelişim raporu hazırlar ve bu raporları düzenli olarakailelerle paylaşır.
Öğretmenlerin, çocukların gelişimlerini değerlendirirkenonları birbirleriyle karşılaştırmak
yerine, her çocuğu önceki ve sonraki beceri vedavranışlarına bakarak kendi içinde
değerlendirmesi gerekmektedir. Bu noktada her çocuktanbeklenenlerin kendi gelişimi ve
bireysel özellikleriyle tutarlı olmasına, yani beklentileringerçekçi olmasına da özen
gösterilmelidir.
Programın değerlendirilebilmesi için öğretmenlerin hazırladıklarıve uyguladıkları planları
tüm boyutları ile ele almaları gereklidir. Ayrıca, planlananve uygulanan eğitim süreçleri
arasındaki tutarlılığı, ortaya çıkan yeni gereksinimlerinneler olduğunu belirlemeleri ve günlük
eğitim akışında yer alan günü değerlendirme defterinekaydetmeleri beklenmektedir.
Değerlendirme sırasında bu üç değerlendirme süreci iç içeolduğundan, birinden elde
edilen bulguların diğerlerinin değerlendirilmesinde dekullanılabileceği unutulmamalıdır.
Öğretmenlerin yapılan değerlendirmeleri sonrakiuygulamalarda dikkate almaları ve yapılan tüm
değerlendirmelerde objektif olmaları, programın niteliklibir şekilde uygulanmasını sağlar.
Bireysel farklılıklardikkate alınmıştır
Programda, çocukların yaşadıkları çevre, kültür, aileyapısı, korunmaya muhtaçlık durumu
gibi bireysel farklılık oluşturabilecek durumlar göz önündebulundurularak düzenlemeler
yapılmıştır. Sosyal ve kültürel farklılıklar bir zenginlikolarak dikkate alınmaktadır.
Aile Eğitimi veKatılımı Önemlidir
Çocuğun eğitimi, okul ve aile arasında paylaşılan birsorumluluktur. Anne babalar
çocuğun eğitimine ne kadar erken katılırlarsa çocuklarınkazanımları da o oranda artacaktır.
Anne-babaların eğitime katılımı, ailenin sosyokültürel değerlerininprograma yansıtılmasını
kolaylaştırmanın yanısıra, okul ve ev arasındaki devamlılığıdestekleyerek kazanılan bilgi, beceri
ve tutumların pekiştirilmesini ve kalıcılığını sağlar. Bunedenle programla birlikte kullanılmak
amacıyla “Aile Destek Programı” da hazırlanmıştır.
Uyarlanabilir
12-36 ay çocukları için hazırlanmış program, özelgereksinimli çocukların gereksinimlerini de
dikkate alarak, tüm çocuklara öğrenme konusunda eşit fırsatsunmayı hedefler. Programda özel
gereksinimli çocukların özellikleri, gereksinimleri ve onlariçin öğrenme sürecinde yapılabilecek
uyarlamalara yer verilmiştir.